Δεν ξέρω πόσο εμπιστεύονται οι λαοί της Ευρώπης μία κοινή προοπτική και εάν στο μέλλον θα δακρύζουμε ακούγοντας έναν ευρωπαϊκό « εθνικό» ύμνο.
Διαπιστώνω όμως παντελή ανικανότητα τόσο της ελληνικής όσο και της ευρωπαϊκής πολιτικής ηγεσίας να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη στους πολίτες. Όμηροι «ιδιωτών» που ανόητα και άτιμα επιχειρούν να φορτώσουν το βάρος της κρίσης στους ασθενέστερους, οι ευρωπαίοι ηγέτες δίνουν το μήνυμα: «Ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Και με τέτοιους όρους ούτε η Ελλάδα, ούτε η Ευρώπη, ούτε οποιαδήποτε κοινωνία έχει μέλλον.
Συχνά θεωρούμε μοναδικό μέτρο της ευμάρειας και της προόδου τα μετρήσιμα αγαθά, όπως χρήματα, πρώτες ύλες ή εργατική δύναμη. Μήπως όμως μη μετρήσιμες παράμετροι, όπως η κοινωνική συνοχή, η εμπιστοσύνη και το ηθικό των πολιτών, είναι εξ ίσου καθοριστικές για την προοπτική μίας κοινότητας;
Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, και ο αιματηρός εμφύλιος στην Γιουγκοσλαβία είναι παραδείγματα κατάρρευσης από την έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών στην ηγεσία τους.
Πολλοί ισχυρίζονται ότι η Γιουγκοσλαβία κατέρρευσε λόγω των εθνοτικών τριβών. Είναι παράμετρος λιγότερο καθοριστική κατά την γνώμη μου: Οι μακραίωνες εθνοτικές συρράξεις δεν εμπόδισαν την ενοποίηση της Γερμανίας από τον Μπίσμαρκ. Από την Αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα, ακμάζουσες κοινότητες υπήρξαν πολυεθνικές, όπως το Βυζάντιο, η Οθωμανική αυτοκρατορία, η Μεγάλη Βρετανία, οι ΗΠΑ, αλλά και μικρότερες γεωγραφικά κοινότητες, όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Σουηδία και η Ελβετία. Θα μπορούσαμε αντίθετα να πούμε, ότι οι εθνοτικές τριβές και οι αποσχιστικές τάσεις είναι περισσότερο αποτέλεσμα προϊούσας παρακμής παρά η αιτία.
Πλάι στην συνηθέστερη εξάντληση φυσικών πόρων, οι πολεμικές συρράξεις και φυσικά φαινόμενα αποτελούν ποικίλες αιτίες κοινωνικής κατάρρευσης με έναν κοινό παρονομαστή:Την απώλεια εμπιστοσύνης στην εκάστοτε ηγεσία, τους νόμους και τους θεσμούς!
Αν και μη μετρήσιμη, η απώλεια εμπιστοσύνης είναι καταστρεπτική: Η ανασφάλεια οδηγεί τους οικονομικά ισχυρούς στην αυτοοργάνωση. Σήμερα η τάση για λιγότερο κράτος είναι ισχυρότερη παρά ποτέ! Γιατί να πληρώνω την δημόσια αστυνομία, αν ζω σε ιδιωτικά φρουρούμενη συνοικία; Γιατί να πληρώνω για υγεία ή εκπαίδευση, εάν επιλέγω ιδιωτικά σχολεία και νοσοκομεία;
Γιατί να πληρώνω δημόσια ραδιοτηλεόραση όταν βλέπω μόνο τα ιδιωτικά μέσα;
Γιατί να πληρώνω δημόσια ραδιοτηλεόραση όταν βλέπω μόνο τα ιδιωτικά μέσα;
Το λιγότερο κράτος, που λανσάρεται ως μοντέρνα οικονομική θεωρία, έχει μακραίωνο παρελθόν. Στην παρακμή της Ρώμης ή του Βυζαντίου είναι συχνά τα παραδείγματα απόσχισης τοπικών αρχόντων, που βαθμιαία δυσπιστούσαν περισσότερο στην αναγκαιότητα συνεισφοράς πόρων στην κεντρική διοίκηση.
Η ιδιώτευση των ισχυρών δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο: Με λιγότερους πόρους η κεντρική διοίκηση γίνεται λιγότερο αποτελεσματική, αυξάνοντας τον κύκλο όσων δεν την εμπιστεύονται.
Ενώ οι ισχυροί υποκαθιστούν τις λειτουργίες του κεντρικού κράτους, με ιδιωτικούς θεσμούς λιγότερο γραφειοκρατικούς και πιο οικονομικούς, αυτό είναι αδύνατον για τους οικονομικά ασθενέστερους!
Αυτοί βιώνουν έμπρακτα την απώλεια της βασικής προϋπόθεσης ύπαρξης της κοινωνίας: Της ασφάλειας!
Η ανασφάλεια και η απώλεια ηθικού απλώνεται σαν καρκίνος. Ο σεβασμός στην παράδοση και τους νόμους παύει να έχει νόημα. Η εγκληματικότητα αυξάνεται, η διαφθορά χτυπάει κόκκινο, η παραγωγικότητα πέφτει κατακόρυφα, και η ανεργία μαστίζει.
Οι αήττητες, λόγω την άριστης οργάνωσης, Ρωμαϊκές λεγεώνες ηττήθηκαν από άτακτα στίφη βαρβάρων με πολύ χειρότερο οπλισμό.
Η θυσία της ατομικότητας στην συλλογικότητα, έδωσε την θέση της στο «Ο σώζων εαυτόν σωθήτω» και αυτό είναι απόλυτα λάθος.
Σε αυτό το σημείο έρχεται ο παράγοντας ενδεδειγμένα κύτταρα μιας κοινωνίας,
που ενώ μαστίζεται από την ανασφάλεια, και το έλλειμμα εμπιστοσύνης, φροντίζουν μακροπρόθεσμα να ισχύσουν καλύτεροι όροι για το κοινωνικό σύνολο.
Εσύ κύριε και κυρία μου έχεις να φροντίσεις για τα παιδιά σου, και για την ματαιοδοξία σου, και είναι το βασικό σου μέλημα. Εγώ καλούμε να φροντίσω την ισχύ των αυτονόητων για όλους, άρα εσύ υπολείπεσαι και εγώ υπερτερώ.
Ο σώζων εαυτόν σωθήτω είναι η δική σας δημιουργία, και αντιπαραθέτω προσεχώς τη δική μου που διαφέρει ριζικά.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου